اصطلاحات اندروید موبایل

Root (روت)
به فرآیند دستیابی کامل کنترل دستگاه به اصطلاح Root گفته میشه. وقتی گوشی یا تبلت خودتون رو خریداری می کنید، یک سری فایل های سیستمی معینی وجود دارن که به دلیل اینکه از طرف تولیدکننده مسدود شدن، شما نمی تونید به اونها دسترسی داشته باشید. با روت شدن دستگاه، شما می تونید به این فایل ها دسترسی داشته باشید، تغییر ایجاد کنید، فایل های خودتون رو جایگزین کنید و حتی بعضی فایل ها حدف کنید! با روت کردن، شما کنترل همه جانبه ای روی نحوه کار نرم افزار دستگاه خودتون خواهید داشت و دیگر محدودیتی براتون وجود نداره!
Bootloader (بوت لودر)
قبل از اینکه بتونید دستگاهتون رو روت کنید، ابتدا باید Bootloader (اجراکننده بوت دستگاه) اون رو از حالت قفل خارج کنید. Bootloader یک خط کد هست که قبل از   اینکه حتی سیستم عامل اندروید دستگاهتون بوت بشه اجرا میشه. این خط کد برای هر دستگاه و مدل گوشی ها و تبلت های اندروید منحصر بفرد هست؛ یعنی شما هیچ دو دستگاه اندرویدی رو پیدا نمی کنید که یک Bootloader یکسان داشته باشن. از قفل خارج کردن Bootloader امکان دستکاری Firmware (سفت افزار)(ترکیبی از نرم افزار و سخت افزار: برنامه ى ذخیره شده در ROM) و حتی جایگزینی اون با Firmware دلخواه (ROM) رو به شما میده. توجه داشته باشید که با باز کردن قفل Bootloader، تمامی اطلاعات ذخیره شده در دستگاهتون پاک میشه و دستگاه به حالت Factory Reset برمیگرده.
Recovery (ریکاوری)
یک بار که قفل Bootloader دستگاهتون رو باز کنید و اون رو روت کنید، نیاز به انجام یک Recovery (احیا) دارید. یک Recovery یک تکه از نرم افزار هست که به صورت جداگانه توسط سیستم عامل حقیقی اندروید خونده میشه و هدف اون ایجاد تغییراتی از قبیل حذف اطلاعات کاربر، اعمال بروزرسانی ها و… در سطح هسته سیستم عامل اندروید هست. ریکاوری Stock گوشی دارای عملکردهای محدودی هست و شما اگر قصد اصلاح/دستکاری/روت گوشی تون رو دارید، باید یک Custom Recovery نصب کنید. Custom Recovery به شما اجازه میده که نسخه های پشتیبان (Backup) تهیه کنید، Backup خودتون رو Restore (بازگردانی) کنید، پارتیشن ها رو پاک کنید، ROM دلخواه نصب کنید و… .
Backup/Nandroid (بکاپ/نندروید)
بار اول که یک Custom Recovery نصب می کنید، ممکنه بخواید یک نسخه پشتیبان که با نام Backup یا Nandroid شناخته میشه تهیه کنید. یک Nandroid به طور ساده یک نسخه پشتیبان کامل از تمامی اطلاعات گوشی تون هست که شامل اپلیکیشن ها، تنظیمات، اس ام اس ها و… میشه. Nandroid اساسا به شما اجازه میده که گوشی خودتون رو به موقعیت ثابتی که در زمان مشخصی اقدام به تهیه Backup کردید، برگردونید.
Wipe (وایپ)
حالا که Backup یا نسخه پشتیبان خودتون رو ایجاد کردید، نباید ترسی از ایجاد تغییرات در گوشی یا از دست دادن اطلاعات داشته باشید؛ چون هر موقع که بخواید می تونید نسخه پشتیبان خودتون رو بازگردانی کنید. فقط مواظب باشید که خود فایل Backup رو حذف نکنید! حالا می تونید بدون هیچ نگرانی گوشی خودتون رو Wipe (پاک) کنید. عمل Wipe کردن تمامی اطلاعات گوشی شما رو حذف میکنه و اساسا به وضعیت تولید کارخانه بر می گردونه. شما همچنین می تونید سایر پارتیشن های گوشی خودتون مثل پارتیشن Cache رو هم Wipe کنید. همیشه توصیه میشه که قبل از نصب Custom ROM، گوشی رو Wipe کنید. گوشی تون رو بوسیله Custom Recovery که قبلا نصب کردید، می تونید Wipe کنید.
Flashable ZIP (زیپ قابل فلش)
یک Flashable ZIP یک فایل حقیقی هست که شما بوسیله Custom Recovery برای ایجاد تغییرات در نرم افزار گوشی نصب یا فلش می کنید. Flashable ZIP یک فایل فشرده Zip معمولی شامل یک سری خط کد برای تغییر برنامه هست. Flashable ZIPها برای فلش کردن ROM، کرنل، رادیو، Mod و… استفاده میشن.
Flashing (فلش کردن)
Flashing به معنای فرآیند نصب بعضی از انواع نرم افزار یا کد کردن بوسیله Custom Recovery گوشی شماست.
ROM (رام)
یک ROM، سفت افزار (Firmware) اصلی یا سیستم عاملی هست که گوشی شما اجرا می کنه. درست مثل ویندوز ۷ که بر روی کامپیوتر PC اجرا میشه. ROM نرم افزار اصلی هست که امکان ارتباط و تعامل شما با سخت افزار گوشی تون و کار کردن با اون رو در محیطی گرافیکی فراهم می کنه. رام شامل تمامی اپلیکیشن های سیستمی از جمله messaging ،email ،phone، لانچر، نوار اطلاع رسانی و هر چیز دیگری میشه. هر رام برای مدل خاصی از گوشی ساخته میشه و با یک فایل Flashable ZIP که بوسیله Custom Recovery شما نصب یا فلش شده، ارائه میشه.
Kernel (کرنل)
بر خلاف ROM، کرنل ظاهر گوشی شما رو تغییر نمیده؛ اما کرنل یک خط کد عمیق تر هست که در سطوح زیرین پوشیده شده. کرنل به نرم افزار میگه که چطور با سخت افزار تعامل داشته باشه. یک Custom Kernel یک کرنل هست که توسه دهندگان برای ایجاد انواع انتخاب ها و قابلیت های جدید به اون کد اضافه کردن. اونها ممکنه کدی برای سریع تر کار کردن سی پی یو اضافه کنن یا کاری کنن که وقتی گوشی شما در حالت idle (بیکار) هست، باتری کمتری مصرف بشه. کرنل ها می تونن در Custom Recovery فلش بشن و فایل های اونها معمولا به عنوان ایمیج های Tar یا Zimageها شناخته میشن.
Mod (مد)
یک Mod به طور ساده یک فایل اصلاح کننده برای نرم افزار گوشی هست که می تونه شامل اضافه کردن قابلیت های جدید یا تغییر طرح بندی بصری گوشی شما مثل تغییر مکان ساعت به قسمت وسط نوار اطلاع رسانی یا وارون کردن رنگ ها در نرم افزار اس ام اس باشه. Modها معمولا فایل های ZIP قابل فلش هستن که در Custom Recovery فلش شدن.
Brick (بریک)
Brick زمانی اتفاق می افته که گوشی شما از یک فرایند روت یا فلش بد یا ناموفق بازگردانی نشه. در این حالت دستگاه شما پاسخگو نبوده و بازگردانی نخواهد شد. در این حالت گوشی تون تکه آجری بیش نیست! و فقط با تعویض برد یا Jtag قابل تعمیر هست. معمولا زمانی گوشی شما بریک میشه که دستورالعمل های نصب یا فلش کردن رو به خوبی دنبال نکرده باشید یا دستگاهتون اجازه روت کردن رو بهتون نده. بریک شدن گوشی غیرممکن نیست و همیشه روت کردن و Mod کردن گوشی ریسک به حساب میاد. اما خوشبختانه این اتفاق خیلی کم پیش میاد و در حالت عادی غیرمحتمل هست! مگر اینکه دستورالعمل ها و مراحل روت/فلش رو درست انجام ندید.

Superuser (SU)
اگر شما مراحل رو دنبال کنید و گوشی تون رو به درستی روت کنید، یک Superuser یا ابرکاربر خواهید شد! به این معنی که شما از این پس مدیر مطلق و همه کاره گوشی تون خواهید بود و به تمامی مجوزهای روت دسترسی خواهید داشت.
Kang
Kang یک نوع ROM یا Mod است که در بخش عمده ای از کدهایی که توسط توسعه دهنده ای دیگر نوشته شده استفاده میشه.
Overclock/Underclock
این اصطلاح به این معناست که شما یک Custom Kernel نصب کردید که امکان بالا بردن یا پایین آوردن سرعت سی پی یو گوشی رو بهتون میده. بیشتر گوشی ها روی یک سرعت سی پی یو معین کلاک بندی شدن (عموما ۲٫۴ مگاهرتز)، اما اگر سی پی یو گوشی تون رو Overclock کنید، می تونید این سرعت رو به دلخواه خودتون تغییر بدید. اورکلاک کردن، سرعت کارکرد گوشی شما رو بالا میبره ولی خب از اون طرف هم عمر باتری رو پایین میاره! Underclock کردن دقیقا عکس عمل Overclock کردن هست؛ آندرکلاک کردن، سرعت عمل سی پی یو رو پایین میاره؛ در نتیجه سرعت عملکرد دستگاه کند میشه و عمر باتری افزایش پیدا می کنه.
Under Volt (UV)
Undervol کردن امکانی هست که در بعضی Custom Kernerlها فعال شده تا مقدار انرژی که سی پی یو شما برای کار کردن در حالت عادی نیاز داره رو پایین بیاره. این امکان عمر باتری شما رو افزایش میده. در بسیاری از گوشی ها، استفاده این امکان سبب بروز مشکلات زیادی میشه.
APK
APK نام فایل اپلیکیشن های اندروید هست که بر روی گوشی شما نصب میشن. تمامی نرم افزارها و بازی هایی که شما از گوگل پلی یا منابع دیگر دریافت می کنید، دارای پسوند APK هستن. شما می تونید این نوع فایل ها رو با انتقال به مموری داخلی یا خارجی، در گوشی خودتون نصب کنید.
Odex/DeOdex
DeOdex کردن فایل های apk، راهی برای بهینه سازی فایل های apk نرم افزارها توسط توسعه دهندگان جهت سازگاری با پوسته های مختلف اندروید هست.
Android SDK
Android SDK نام یک نرم افزار توسعه دهنده هست که توسط گوگل نوشته شده و امکان ساخت نرم افزار برای پلتفرم اندروید رو به توسعه دهندگان میده. این نرم افزار شامل نمونه پروژه هایی به همراه سورس کدها، ابزارهای توسعه، یک شبیه ساز و کتابخانه های مورد نیاز برای ساخت اپلیکیشن های اندروید میشه. در بسیاری موارد، اگر شما می خواید گوشی تون رو هک کنید، نیاز دارید که Android SDK رو روی کامپیوتر خودتون نصب داشته باشید.
ADB

ADB مخفف Advance Debug Bridge و یک ابزار ارائه شده برای Android SDK هست. ADB امکان ایجاد تغییرات در نرم افزار گوشی بوسیله یک خط دستور PC رو به شما میده. این ابزار در اصل برای توسعه دهندگان جهت ایجاد و آزمایش اپلیکیشن ها ارئه شده، اما می تونه برای هکرهای کنجکاو (مثل شما) برای دسترسی به گوشی از طریق کامپیوتر و اجرای بعضی دستورات بوسیه CMD کامپیوتر هم مورد استفاده قرار بگیره.

Root (روت)Bootloader (بوت لودر)Recovery (ریکاوری)Backup/Nandroid (بکاپ/نندروید)Wipe (وایپ)Flashable ZIP (زیپ قابل فلش)Flashing (فلش کردن)ROM (رام)Kernel (کرنل)Mod (مد)Brick (بریک)Superuser (SU)Kang  Overclock/Underclock  Under Volt (UV)  APK   Odex/DeOdex  Android SDK  ADB